Negreira da néboa

"As brétemas no fondo do val constitúen un trazo peculiar, sobre todo na vila do Cotón". Esta pasaxe neboenta está recollida nunha guía turística de Negreira. Sempre tiven querenza por esta vila, por estas brétemas. Acompañábanme a través dos vidros, como unha lúa tremente e teimuda, nas viaxes en coche cando traballaba no corazón das tebras nicrarienses. Imaxinaba que eu podía ser aquel personaxe de Xulián Magariños, guiando o Kalivera 30 H.P., a roer no asfalto. A estrada era unha serpe que deixaba atrás unha antiga pel toponímica: A Medoña, Xallas, Romarís, Barbazán… Naquel punto, ao pasar a ponte, era cando podía cabalgar sobre a brétema, perfume fluvial. A montaña e o río. Unha estampa oriental. Na vagoada do Tambre dorme o dragón de nubes. No corazón de Negreira dorme o meu amor. Vou ao seu encontro, unha vez máis. Atravesei paisaxes agrestes e fermosas para vir aquí. Atravesei os arcos do Pazo do Cotón por escoitar a súa respiración nocturna. 

Nun café da vila vin a Eva por vez primeira. Durante os primeiros días, antes do seguinte encontro, non daba lembrado a figura do seu rostro, envolto na brétema da memoria. Cando volvín ao bar e me atopei co escultor Andrés Barbazán sentín a tentación de pedirlle que me deseñase co seu lapis eterno a faciana do meu amor, para non devolverlla xamais á brétema. Pola Carreira de San Mauro escorría o fantasma bébedo e blasfemo de Afonso Eanes, apuñalado nunha taberna do mil douscentos e pico, a inquirir polas néboas de antano, sen dar coutado a ferida do río que lle fuxía para sempre a través da ponte.

Fun cear con Eva e vimos a Amancio Liñares, autor da guía de Negreira, facedor de libros contra a brétema da memoria. Agasalloume con outros tres nos que deixou a súa pegada: La emigración española a Europa en el siglo XX, Hijos y nietos de la emigración española e Xosé Luís Pensado, philologus et magister, in memoriam. Amancio notificounos un contratempo na saúde de Neira Vilas o mesmo día que inauguraba na Baña a exposición do cincuentenario do seu libro universal, que compartín con Eva porque quería compartir aquela néboa que non volvín ver desde a nenez. Esa néboa que habita nos libros.

Publicado na sección Artes & Letras Galicia, 

no diario ABC do 23 de febreiro de 2013

Hai tempo que quería meter esta entrada. Supoño que non serve como excusa o feito de que quixese ter algunha fotografía de Negreira envolta na néboa, tal como a teño visto tantas veces. Levaba indo a esta vila desde que era neno, mais en visitas moi espazadas. Todo cambiou cando me destinaron ao IES Xulián Magariños no 2006; era o meu segundo destino docente e só botei alí un par de meses. Foi pouco tempo, mais tiña unha lembranza moi nítida da fermosa paisaxe que vía desde o coche, dúas veces ao día de luns a venres. No 2010 quixo o azar que volvese traballar no mesmo instituto; desta vez un trimestre. Volvín ver o dragón de nubes a cruzar o val do Tambre. 

Agora sigo indo a Negreira, por outras razóns, como puidestes ler na flor de papel precedente. Tamén no meu planeta hai unha flor moi especial. Cando xa enviara o texto á redacción de ABC asaltoume unha frase final, un broche para aquela columna literaria, ao modo dunha fiinda nunha cantiga de amor medieval. Pedinlles que modificasen o final por estoutro:  "Esa néboa que habita nos libros. E no amor". Ou non viron a mensaxe ou non fixeron caso, seguramente con maior rigor estilístico ca o meu, porque a última frase  non apareceu. 

Esta mañá erguinme con gana de escribir. Pero logo cambiei de idea e púxenme a ler a prensa en internet. Reparei na cita que abre a páxina do Diario Kafka, a sección cultural de eldiario.es; como non podía ser menos, é de Kafka, extraída dos seus diarios: "Evadiuse dos seus círculos. Envolveuno a néboa". Pensei que era un sinal que me estaba dicindo: "escribe dunha puta vez o que tes que escribir". Non podía poñer máis excusas. 

E por fin tiña as imaxes que quería. A noite do 7 de abril de 2013 paseaba con Eva por Negreira. Pedinlle que me acompañase até o Cotón, para sacar algunha fotografía coa que ilustrase esta entrada. Non había néboa, mais tiña que facer dunha vez as malditas fotos. Non trouxera cámara e botei man da do móbil. As imaxes non valían para nada. Por sorte a de Eva ten maior calidade. As estampas nocturnas que aquí vedes, Negreira envolta no misterio a falta de néboa, débollas a ela. Igual que lle debo tantas outras cousas.