Será o meu corazón quen sinta o vento

Outra vez un verso de Avilés de Taramancos para titular unha entrada. Volvo recorrer ao arquivo para seguir falando de barcos, que é como seguir falando de nada, de cousas que pouco importan. Mais coido que o encontro de embarcacións tradicionais que tivo lugar no Freixo o pasado verán si tivo a súa importancia. Desde logo moito mérito o traballo da Asociación Cívico-cultural Terra de Outes, do voluntariado e de todas aquelas persoas e institucións que colaboraron na obra viva que era ver o peirao do Freixo tan lucido durante aqueles catro días de xullo. 

Se penso nestes encontros o primeiro que me vén ao acordo é o tempo que pasei neles na compaña de Eva, sobre todo aquela noite sentados no espigón, vendo o mar tan escuro, tan luminoso o seu sorriso, as ondas calmas a bateren. Despois lembro o barullo da festa, a alegría da xente, as caras de sono e resaca dos barqueiros. Tamén teño algunha fotografía que me axuda a recordar todo isto.

Onte souben que Terra de Outes ten cerca de mil fotos como testemuño deses actos. Xa sabedes que a imaxe da entrada anterior provén do arquivo desta asociación. A seguir amósovos outra instantánea dunha embarcación. En realidade vouvos amosar o texto que quero compartir aquí (e será como continuación do que publiquei o outro día). Saíu no nº 23 da revista Terra de Outes, especialmente dedicada ao encontro do Freixo. Como veredes, na sección "Foto Antiga". A imaxe vina por primeira vez no libro A carpintería de ribeira e os estaleiros no Concello de Outes, de Xoán Francisco García Suárez (Toxosoutos, 2008), co seguinte pé de foto: "Lancha ou bote sancosmeiro. (Foto: Fernando Alonso Romero)". Os sancosmeiros, ademais dos sombreiros de palla usados polas labregas da comarca, son, ou eran, as dornas típicas de San Cosme (é dicir, de Outes), e Fernando Alonso Romero é un coñecido profesor da USC que, entre outras cousas, é experto en embarcacións antigas. No meu texto aventureime a poñer que a fotografía fora tomada por el, polo que puxen "foto antiga" así, entre aspas. Mais non sei se será unha foto antiga que el reproduciría. É unha imaxe moi fermosa. Vou dicir un pecado: é case tan fermosa como os versos de Avilés de Taramancos. Vou dicir unha verdade: é case tan fermosa como Eva. A min a foto inspiroume este comentario (se vos custa lelo, tédelo abaixo transcrito; e coa puntuación orixinal, máis correcta):

Será o meu corazón quen sinta o vento      

Hai dous libros que non deben faltar na biblioteca dos que amades o mar. Un é o de Xoán Francisco García Suárez, do que se dá noticia nas páxinas precedentes desta revista. O outro é de Xosé Agrelo Hermo: Derrota e singraduras do Joaquín Vieta. Ambos os dous comezan con cadanseu poema de Antón Avilés de Taramancos (poeta do mar, como se demostra noutro artigo deste número), amigo que foi dos dous autores; e curiosamente as dúas citas están tomadas do mesmo poemario: As torres no ar. 

O instante que recolle a "foto antiga" (tomada polo investigador Fernando Alonso Romero) podería ser glosado só empregando versos soltos de Avilés: "arrecendendo a aceite de liñaza de roupa mariñeira,/ a saín e argazo,/ a escuma fresca, a brea, a galipote".

Dous ou tres homes gobernan unha lancha ou bote sancosmeiro (aproximadamente 6,70 m. de eslora e 2,20 m. de manga, con vela latina; adaptación outense da dorna, onde o mar se chama de San Cosme). Un vento de nada incha a vela e mais as camisas. Mar de prata que se torna chumbo na fotografía. Xa só contemplamos embarcacións así nas vellas fotos, nos bos libros, ou nos museos que aínda nos deixan ter.

Auga, madeira e vento. Non son instrumentos musicais, mais son as pezas que fan danzar en voltas imposíbeis, cal na memoria da xente máis vella, os veleiros: camelias do mar, chamáballes Avilés de Taramancos. E ben chamados estaban.