Soños de trens (II): Entretrén

Non había nin dous meses coñecera unha das persoas falecidas no sinistro ferroviario de Compostela. A vida xúntanos e sepáranos, no tren que nos leva. Os camiños fixéronse para levarnos dun sitio a outro, dunha xente a outra. O Camiño de Santiago foi tránsito, tamén do poder político e económico, durante séculos. Como sería, a partir do XIX, o Camiño de Ferro. Ambos os dous tiveron a súa propia sacralización instrumental. A fe no progreso, encarnado no ferrocarril, remítenos a aquel poema de Curros Enríquez: "Na chegada a Ourense da primeira locomotora" (1881), no que bautiza a máquina con audaces metáforas ("Nosa-Señora de Ferro", "Cristo dos tempos modernos"); algo parecido xa fixera outro poeta, Francisco Añón, quen no seu himno "A Galicia" (1861), fai unha sutil e temperá alusión ao ferrocarril, metonimia do progreso que el quere para Galicia. O cal non quita que en 1873 escriba outro poema no sentido contrario: "O meu amigo Xan Bautista Neira, salvado providencialmente no descarrilamento de Viana", que remata así: "Viaxar podes moi ben/ alí [Galicia] con graza e donaire,/ sen que che estorbe ninguén.../ cando alá se gaste tren,/ aquí [Madrid] andarán polo aire".

Inauguración do ferrocarril a Langreo. Cadro do ferrolán Jenaro Pérez Villamil (1852)

Fonte: Wikipedia

Xa tiñamos (tamén aquí, en Galicia) medios para andar polo aire cando a televisión comezaba a facer camiño na sociedade, mais en poucos anos conseguiu colonizarnos o cerebro, facéndonos crer que o verdadeiramente importante é o que acontece na pantalla. Cando hai unha desgraza como o accidente de Angrois os medios loitan por conseguir as mellores imaxes. Como é comprensible, a TVG foi a primeira en emitilas, mesmo en directo ("no aire"). En xeral fixo unha boa cobertura (secundada, algo tarde e algo mal, pola canle 24h de TVE); as primeiras tomas, crúas e duras, foron desaparecendo dos informativos conforme se aplicaba a censura pertinente. Non todos os medios de comunicación procederon así, pois o sangue tamén vende. Menos comprensible foi a actuación doutras canles, onde se priorizaba a merda televisada, deixando ben claro que Galicia lles importaba menos que a merda.

Sociedad del Ferro-Carril Compostelano de la Infanta Doña Isabel 

 Imprenta de Jacobo Souto é Hijo, Puerta del Camino núm. 10, Santiago de Compostela 

Galiciana. Biblioteca de Galicia. Fonte: Wikipedia

O último tramo do camiño foron internet e as redes sociais, que unha vez máis volveron apropiarse do traballo dos xornalistas, para ben e para mal. E á súa vez a prensa retroalimentábase con esta información. Transcendeu, como se fose unha proba irrefutable da vocación homicida do maquinista, que no seu perfil de Facebook bromeara sobre a velocidade. Publicáronse derradeiras conversas de chat das vítimas. Os usuarios das redes  compartiron denuncias dos excesos dalgúns xornalistas e políticos. A televisión, a radio e internet uníronse para solicitar doazóns de sangue. A xente respondeu. Porque máis alá dos camiños, os medios e as infraestruturas, o sangue é o que verdadeiramente nos une.

P. s. (de 2015): "Entretren" (así, sen acento na sílaba aguda) fora escrito en paralelo á columna que publiquei na anterior entrega. Neste caso tratábase dun texto que mandei a EFE baixo a etiqueta d´As Crónicas de Naifa, que é como lle chamo ás columnas máis ou menos de opinión que teño enviado a esa axencia de noticias. Dado que os xornais prefiren botar man dos seus propios columnistas e colaboradores, é moi difícil que cheguen a interesarse por estes textos (é dicir, é moi difícil que cheguen a mercalos). Como entenderedes, é un traballo algo fútil este de escribir crónicas (ou o que sexa) que ninguén vai ler. Visto que xa me enchín de rapaz de lanzar anzois nos que ningún peixe picaba, e visto que tampouco apareceu en ningún medio estoutra columna cando a refixen o ano pasado (cadrando co aniversario do accidente ferroviario), decidín rescatar de entre os inéditos esta versión refeita no 2014. Desta vez, e despois de darlle moitas voltas, decidín restituírlle ao título o acento que nunca debeu perder.